Enciklopedija mrtvih

Enciklopedija mrtvih prvi put je objavljena 1983. godine u okviru tadašnjeg izdanja Dela Danila Kiša.

Prevedena na sve veće svetske jezike, ova knjiga je ostala trajna inspiracija generacijama čitalaca i tumača moderne književnosti. O ovoj Kišovoj knjizi napisana je čitava jedna biblioteka studija i kritičkih tekstova.

Novele u knjizi Enciklopedija mrtvih, kako je sam pisac govorio, „u znaku su jedne teme koju bih nazvao metafizičkom; od speva o Gilgamešu, pitanje smrti jedna je od opsesivnih tema literature“.

Pripovedajući o smrti, Kiš u Enciklopedija mrtvih ovu veliku temu prikazuje u različitim istorijskim, kulturnim, društvenim, saznajnim i ideološkim kontekstima: od gnostičkih legendi do modernih vremena, od legendarnih spavača do svevremene enciklopedije u kojoj se nalaze zapisani životi svih ljudi, od priče o predanjima koja ispred puk i o fantaziranjima književnika do povesti o Protokolu Sionskih mudraca.

Kišova Enciklopedija mrtvih je uzbudljivo tkanje imaginacije i činjenica, drevnih istina i modernih iskustva, pomnih istraživanja i živog, strasnog pripovedanja, istorijskih znanja i njihove ironijske rekonstrukcije, enciklopedijskog pripovedanja i nesvakidašnje jezičko-stilske produkcije.

„To je knjiga o ljubavi i smrti, i usudio bih se da kažem da se pažljivijim čitanjem može otkriti da su eros i tanatos, kao teme, koje se povlače kroz sve moje knjige, ovde došli do nekog punijeg izraza. Mislim da je to osnovna stvar koju bih mogao reći o značenju Enciklopedije.“

Danilo Kiš (1985)